Tου Aποστολου Λακασα

Κάθε χρόνο, λίγο πριν από την έναρξη των πανελλαδικών εξετάσεων για τα ΑΕΙ, στα τέλη Μαΐου, και λίγο μετά την ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής στα τέλη Αυγούστου, επιστρέφει ο λαϊκισμός ορισμένων που διαμαρτύρονται για τους αποφοίτους Λυκείου που μένουν εκτός ΑΕΙ. Με ή χωρίς τη βάση του 10 ως όριο εισαγωγής, αρκετοί επιμένουν να μετρούν πόσοι υποψήφιοι, λόγω έλλειψης θέσεων, δεν εισάγονται σε κάποιο ΑΕΙ. Ενδεικτικά πέρυσι 123.916 υποψήφιοι όλων των κατηγοριών κατέθεσαν μηχανογραφικό εκ των οποίων οι 77.893 εισήχθησαν.

Το θέμα είναι σύνθετο και γι’ αυτό δεν μπορεί να λυθεί με την -ουτοπική λόγω έλλειψης υποδομών- καθιέρωση της πρόσβασης στα ΑΕΙ όλων των υποψηφίων. Αλλωστε, οι ίδιοι οι υποψήφιοι απαντούν στις λαϊκίστικες κορώνες όσων παίζουν με τους αριθμούς, καταδεικνύοντας με τη στάση τους ότι το θέμα δεν είναι μόνο ποσοτικό αλλά και (κυρίως;) ποιοτικό. Ενδεικτικά, πέρυσι έμειναν 1.568 κενές θέσεις, σε τμήματα χαμηλής ζήτησης, από ορισμένους που δεν ενδιαφέρονται να εισαχθούν σε κάποιο ίδρυμα, το αντικείμενο του οποίου τους είναι αδιάφορο. Σε αυτούς τους υποψηφίους, που ούτε καν δηλώνουν κάποια τμήματα, θα πρέπει να προστεθούν και εκείνοι που, επειδή δεν κατάφεραν να εισαχθούν στο ΑΕΙ που επιθυμούν, συμβιβάζονται αρχικά με κάποιο άλλο ΑΕΙ, αλλά στο τέλος αδιαφορούν για τις σπουδές τους.

Σημαντικό, λοιπόν, στοιχείο μιας ρεαλιστικής στρατηγικής, η οποία λαμβάνει υπ’ όψιν τις περιορισμένες υποδομές των ελληνικών ΑΕΙ, είναι να εξετάσει το εύρος της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που θέλει και μπορεί να προσφέρει με ποιοτικούς όρους η Ελλάδα.

Χρειάζεται η χώρα 40 πανεπιστήμια και ΤΕΙ με συνολικά 500 Τμήματα; Στην Ευρώπη ο κανόνας είναι να λειτουργεί ένα ΑΕΙ ανά ένα εκατομμύριο κατοίκους. Ομως, η Ελλάδα αποτελεί εξαίρεση, αφού εδώ λειτουργεί ένα ΑΕΙ ανά 250.000 κατοίκους. Πόσους φοιτητές μπορούν να εκπαιδεύσουν υπό τις σημερινές συνθήκες τα Ιδρύματα; Τα ΑΕΙ ζητούν ετησίως σχεδόν τον μισό αριθμό εισακτέων σε σχέση με αυτόν που ορίζει τελικά το υπουργείο Παιδείας. Θα χρειαστεί να μειωθεί ο αριθμός ή θα πρέπει η τριτοβάθμια εκπαίδευση να είναι η άμεση προτεραιότητα μεταξύ των τομέων στους οποίους θα κατευθυνθούν τα λιγοστά προς επένδυση κεφάλαια; Μήπως η αξία της ακαδημαϊκής παιδείας ξεπερνά την επαγγελματική «εξαργύρωση» κάθε επιστημονικού κλάδου; Πρόκειται για ορισμένα από τα ερωτήματα στα οποία οφείλει να απαντήσει η πολιτεία.

Δυστυχώς, όμως, η ηγεσία του υπ. Παιδείας χειρίστηκε επικοινωνιακά το θέμα, αναβάλλοντας για μετά τις εκλογές τις τελικές ανακοινώσεις για τον φετινό αριθμό εισακτέων. Πληροφορούμαι ότι υπήρξαν διχογνωμίες στην υπουργική τριάδα για το πόσα από τα 25 Τμήματα που πέρυσι «κόπηκαν» θα δεχθούν εκ νέου φέτος υποψηφίους. Εστω. Κάτι δείχνει και αυτό, πόσω μάλλον όταν οι πολιτικοί παρουσιάζονται γενναιότεροι των τεχνοκρατών... Μετά τις εκλογές θα διαπιστώσουμε εάν η αναβολή οφείλεται μόνο στην ανησυχία για το πολιτικό κόστος που θα προκαλούσαν εν μέσω προεκλογικής περιόδου κάποιες «δύσκολες» αποφάσεις ή εάν οφείλεται στην πρόθεση για χάραξη μακρόπνοης στρατηγικής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ