H πανδημία από τον ιό της νέας γρίπης Α (Η1Ν1) πλήττει την τελευταία περίοδο το σύνολο σχεδόν των χωρών .Οι υποθέσεις και οι εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και των ειδικών επιστημόνων συγκλίνουν στη θέση ότι η πανδημία θα αποτελέσει μια σοβαρή δοκιμασία για την ανθρωπότητα, με δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία, την οικονομική ζωή και την κοινωνική συνοχή.
Οι ιοί γρίπης τύπου Α προκαλούν περιοδικά επιδημίες ή πανδημίες, με αποτέλεσμα υψηλό ποσοστό νοσηρότητας και θνησιμότητας.
Μια πανδημία μπορεί να εμφανιστεί οποιαδήποτε στιγμή και να προκαλέσει σημαντικές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, αλλά και σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες. Οι ειδικοί στα θέματα της γρίπης συμφωνούν ότι οι μελλοντικές πανδημίες γρίπης είναι αναπόφευκτες, αλλά δεν μπορεί να προβλεφθεί ο χρόνος εμφάνισής τους.
Ιστορικά στοιχεία δείχνουν ότι οι πανδημίες εμφανίζονται από τρεις έως τέσσερις φορές στη διάρκεια ενός αιώνα.
Με βάση τα δεδομένα των τελευταίων πανδημιών, υπολογίζεται ότι ένας νέος πανδημικός ιός χρειάζεται δύο με τρεις μήνες για να μεταφερθεί από τη χώρα που θα πρωτοεμφανιστεί σε κάποια άλλη χώρα, και έξι μήνες για να εξαπλωθεί σε παγκόσμιο επίπεδο. Με τα σημερινά όμως δεδομένα, δηλαδή την εύκολη και γρήγορη μετακίνηση πληθυσμού από χώρα σε χώρα (πχ αερομεταφορές), ο χρόνος αυτός μπορεί να είναι πολύ μικρότερος.
Με τα δεδομένα δε των προηγούμενων πανδημιών, στις χώρες όπου η περίοδος της γρίπης διαδράμει από Οκτώβριο έως Απρίλιο, όπως στην Ελλάδα, η άφιξη του πανδημικού στελέχους μέσα στην περίοδο της γρίπης θα έχει ως αποτέλεσμα την ταχεία πρόκληση επιδημιών.
Επιπλέον, έχει παρατηρηθεί ότι μια πανδημία γρίπης παρουσιάζει, συνήθως, δύο ή περισσότερα κύματα, είτε στο ίδιο έτος είτε σε διαδοχικές περιόδους γρίπης. Το δεύτερο κύμα μπορεί να εμφανιστεί εντός τριών έως εννέα μηνών από το αρχικό και είναι δυνατό να προκαλέσει σοβαρότερη νόσηση και περισσότερους θανάτους από το πρώτο.
Κάθε κύμα πανδημίας είναι πιθανό να διαρκέσει από έξι έως οκτώ εβδομάδες.
Είναι προφανές λοιπόν ότι, αφενός ο χρόνος από την αναγγελία της έναρξης της πανδημίας μέχρι την εμφάνιση του πανδημικού στελέχους στη χώρα μπορεί να είναι μικρός, αφ ετέρου η διάρκεια της πανδημίας είναι μεγάλη.
Επομένως, ο σχεδιασμός των δράσεων που θα απαιτηθούν για να ελαχιστοποιήσουν τις συνέπειες της επόμενης πανδημίας, κρίνεται ως απαραίτητος.
Ο Νέος Ιός Γρίπης Α (Η1Ν1)
Ο νέος ιός της γρίπης A (H1N1) που απομονώθηκε για πρώτη φορά πρόσφατα είναι ένας νέος υπότυπος του ιού της γρίπης που προσβάλλει και τους ανθρώπους. Περιέχει γονίδια που προέρχονται από ιό της γρίπης των χοίρων, των πτηνών και των ανθρώπων και συνδυάστηκαν για πρώτη φορά μεταξύ τους. Επίσης, έχει επιβεβαιωθεί ότι ο ιός της νέας γρίπης μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο και η νόσηση έχει περιγραφεί ως πολύ σοβαρή σε ορισμένες περιπτώσεις στο Μεξικό, παρότι η βαρύτητα της νόσου εμφανίζεται μικρότερη σε άλλες περιοχές.
Η γρίπη των χοίρων είναι μία οξεία ιογενής λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος των χοίρων, που προκαλείται από ιό γρίπης τύπου Α (υπάρχουν τρεις τύποι του ιού της γρίπης A, B, C). Ο ιός μεταδίδεται σε άγρια πτηνά, πουλερικά, άλογα και ανθρώπους, αλλά η μετάδοση από το ένα ζωικό είδος στο άλλο είναι σπάνια.
Από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 είχαν αναφερθεί μεμονωμένα κρούσματα γρίπης των χοίρων σε ανθρώπους που είχαν άμεση επαφές.
Συμπτώματα που προκαλούνται από το νέο ιό.
Τα συμπτώματα της νόσου είναι παρόμοια με αυτά της εποχικής γρίπης και μπορεί να περιλαμβάνουν αιφνίδια έναρξη πυρετού - συνήθως πάνω από 38C - και συμπτώματα από το αναπνευστικό σύστημα (όπως βήχας, καταρροή, πονόλαιμος, πόνος στους μυς, πονοκέφαλος), ενώ μπορεί να παρουσιαστούν και άλλα συμπτώματα, όπως ρίγος, αίσθημα κόπωσης και σπανιότερα διάρροια και έμετοι.
Ο ιός μπορεί να προσβάλει και το κατώτερο αναπνευστικό σύστημα και να προκαλέσει πνευμονία. Σε μεγαλύτερο κίνδυνο, λόγω των επιπλοκών που μπορεί να προκαλέσει ο ιός, βρίσκονται τα άτομα με μειωμένη ανοσιακή απάντηση, οι ηλικιω-μένοι, οι έγκυες, τα βρέφη και τα άτομα με χρόνια νοσήματα του αναπνευστικού και έρχονται σε επαφή με τα ζώα (π.χ. εργαζόμενοι σε φάρμες με χοίρους).
Τρόποι μετάδοσης του ιού
Οι άνθρωποι μολύνονται με τον ιό με τον ίδιο τρόπο όπως και στην εποχική γρίπη. Μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω σταγονιδίων από ασθενή που βήχει ή φτερνίζεται. Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί και έμμεσα, όταν τα μολυσμένα σταγονίδια που προέρχονται από ασθενή εγκαθίστανται στα χέρια του ή σε άλλες επιφάνειες και μέσω αυτών να υπάρξει δευτερογενής μετάδοση σε ανθρώπους που έρχονται σε επαφή με αυτές. Οι άνθρωποι που έρχονται σε επαφή μολύνονται, γιατί με τα χέριά τους αγγίζουν το στόμα, τη μύτη ή τα μάτιά τους.
Η περίοδος μεταδοτικότητας της γρίπης από το νέο ιό Α (Η1Ν1), σύμφωνα με τα υπάρχοντα μέχρι στιγμής δεδομένα, είναι από μια ημέρα έως και επτά ημέρες μετά την εκδήλωση των συμπτωμάτων. Σημειώνεται ότι η περίοδος μεταδοτικότητας μπορεί να είναι πιο παρατεταμένη σε ειδικές περιπτώσεις όπως παιδιά και ανοσοκατασταλμένα άτομα. Ο χρόνος επώασης δεν είναι προς το παρόν γνωστός. Υπολογίζεται ότι μπορεί να κυμαίνεται από 1 έως 7 ημέρες και πιθανώς περιορίζεται σε 1 έως 4 ημέρες. Να σημειωθεί ότι ο χρόνος μετάδοσης από παιδιά που νοσούν είναι μεγαλύτερος από αυτό των ενηλίκων. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί ότι ο νέος ιός της γρίπης δε μεταδίδεται με την κατανάλωση καλά μαγειρε-μένου χοιρινού κρέατος ή παραγώγων του.
Επίσης δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο ιός βρίσκεται στην αλυσίδα παραγωγής χοιρινού κρέατος.
Η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) επισημαίνει ότι δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που να συνηγορούν υπέρ της άποψης ότι οι ιοί της γρίπης μπορούν να μεταδοθούν στον άνθρωπο από την κατανάλωση κρέατος, όπως είναι το χοιρινό κρέας και τα παράγωγά του. Παρόλο που σε πολλούς ανθρώπους αρέσει να
καταναλώνουν ωμό κρέας, οι οδηγίες που ισχύουν προτρέπουν σε καλό μαγείρεμα όλων των ειδών κρεάτων, για την αποφυγή μετάδοσης στον άνθρωπο πολλών τροφιμογενών νοσημάτων.

Πανδημία γρίπης

Με τον όρο "πανδημία γρίπης" χαρακτηρίζεται μία επιδημία με παγκόσμια εξάπλωση που προκαλείται από ένα νέο ιό της γρίπης που προσβάλλει ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού που δεν έχει ανοσία στον ιό.
Κατά τον εικοστό αιώνα, υπήρξαν 3 πανδημίες: η ισπανική γρίπη το 1918 με 40-50 εκατομμύρια θύματα, η ασιατική γρίπη το 1957 με 2 εκατομμύρια θύματα, και η γρίπη του Hong Kong το 1968 με 1 εκατομμύριο θύματα..

Η ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΓΡΙΠΗΣ
Η γρίπη είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα υγείας στις αναπτυγμένες
Χώρες

Αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες θανάτου, με περισσότερους από 1.000 ανά εκατομμύριο πληθυσμού ιδιαίτερα σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών, αυξάνει δε τη συχνότητα εισαγωγών στο νοσοκομείο και τις ημέρες απουσίας από την εργασία. Αρχικά, περιγράφηκε από τον Ιπποκράτη το 412 π.X και η πρώτη πανδημία νόσου που έμοιαζε με γρίπη, περιγράφηκε το 1580. Έκτοτε έχουν αναφερθεί 31 πανδημίες γρίπης, από τις οποίες οι τρεις έχουν σημειωθεί τον 20ο αιώνα και συγκεκριμένα το 1918, το 1957 και το 1968. Ακόμη και σήμερα η νόσος προσβάλλει μεγάλες ομάδες
του πληθυσμού κάθε χρόνο.
Χαρακτηριστικά του ιού της γρίπης
Υπάρχουν 3 αντιγονικοί τύποι του ιού της γρίπης ο Α, ο Β και ο C. Υπoδόχο των ιών τύπου Α της γρίπης -εκτός από τον άνθρωπο που είναι το κύριο υποδόχο για τους υπότυπους που τον προσβάλλουν- είναι διάφορα είδη ζώων, μεταξύ των οποίων τα άγρια πτηνά, οι χοίροι, οι πάπιες, τα κοτόπουλα, οι γαλοπούλες, τα άλογα, οι φάλαινες και οι φώκιες. Τα άγρια πτηνά συνήθως δε νοσούν, σε αντίθεση με τα οικόσιτα, όπως τα κοτόπουλα, οι πάπιες και οι γαλοπούλες, που μπορεί να παρουσιάσουν σοβαρή νόσο εάν μολυνθούν. Επίσης, οι χοίροι όταν νοσήσουν παρουσιάζουν συμπτώματα όμοια με αυτά των ανθρώπων, όπως βήχα, πυρετό και καταρροή. Η νόσος σπάνια μεταδίδεται από τα ζώα στους ανθρώπους. Οι ιοί τύπου Β δεν προσβάλλουν τα ζώα.
Οι τύποι Α και Β του ιού ευθύνονται για τις επιδημίες που συμβαίνουν κάθε χειμώνα, ενώ ο τύπος C προκαλεί συνήθως ήπια νόσο ή καθόλου συμπτώματα και, ως εκ τούτου, δεν έχει τόσο μεγάλη επιδημιολογική σημασία. Ο τύπος Α του ιού της γρίπης υπόκειται συνεχώς σε μικρές αντιγονικές αλλαγές των πρωτεϊνών της επιφανείας του, που ονομάζονται αντιγονικές μετατοπίσεις (antigenic drift), και είναι υπεύθυνες για τις περισσότερες αλλαγές του ιού από εποχή σε εποχή. Ο ιός τύπου Β δε χωρίζεται σε υπότυπους, ούτε υπόκειται σε αντιγονικές αλλαγές.
Οι ιοί τύπου Α χωρίζονται σε υπότυπους, με βάση δύο πρωτεΐνες της επιφάνειας τους, την αιμοσυγκολλητίνη (Η) και τη νευραμινιδάση (Ν). Έχουν αναγνωριστεί 16 διαφορετικοί υπότυποι αιμοσυγκολλητίνης Η1-Η16 και 9 διαφορετικοί υπότυποι νευραμινιδάσης Ν1-Ν9. Από τους ανωτέρω υπότυπους μόνο οι Η1, Η2 και Η3 όσον αφορά στη αιμοσυγκολλητίνη, και μόνο οι Ν1 και Ν2 όσον αφορά στη νευραμινιδάση προσβάλλουν μέχρι τώρα τους ανθρώπους. Οι υπόλοιποι υπότυποι έχουν αναγνωριστεί στους ιούς της γρίπης που έχουν απομονωθεί από νοσούντα υδρόβια πτηνά, άλογα, χοίρους καθώς και άλλα ζώα. Επίσης, έχει πρόσφατα αναγνωριστεί μικρής έκτασης προσβολή ανθρώπων από τους υπότυπους Η5, Η7 και Η9 (που τυπικά προσβάλλουν τα πτηνά), χωρίς όμως να συμβαίνει μετάδοση του ιού από άνθρωπο σε άνθρωπο (εκτός ίσως από πολύ ειδικές συνθήκες).
Τα στελέχη πού κυκλοφορούν παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια και απομονώνονται από τους ανθρώπους είναι το στέλεχος A (H1N1) και το στέλεχος A (H3N2).
Η γρίπη μπορεί επίσης να εμφανιστεί με τη μορφή παγκόσμιων επιδημιών, που ονομάζονται πανδημίες και οφείλονται σε μεγάλες αντιγονικές αλλαγές του ιού τύπου Α, που ονομάζονται αντιγονικές μεταθέσεις (antigenic shift) και είναι ανεξάρτητες από εποχές. Τέτοιες αντιγονικές αλλαγές συμβαίνουν περιστασιακά και τότε εμφανίζεται ένα νέο στέλεχος του ιού, εναντίον του οποίου δεν υπάρχει ανοσία. Ως εκ τούτου, προσβάλλονται μεγάλα τμήματα του πληθυσμού και μπορεί να έχουμε μία πανδημία γρίπης.
Μετάδοση
Η γρίπη είναι μία οξεία νόσος του αναπνευστικού που προκαλείται από τους ιούς της γρίπης Α, Β και C. Δεν μπορεί να διαφοροδιαγνωστεί από άλλες οξείες λοιμώξεις του αναπνευστικού με βάση την κλινική εικόνα και οι εργαστηριακές εξετάσεις είναι απαραίτητες για την επιβεβαίωσή της. Τις περισσότερες φορές πρόκειται για μία
μέτριας βαρύτητας λοίμωξη που μεταδίδεται με σταγονίδια από άτομο σε άτομο μέσω των αναπνευστικών εκκρίσεων κατά τη διάρκεια του πταρμού ή του βήχα. Μετάδοση επίσης, μπορεί να συμβεί με άμεση επαφή (χέρια πρόσωπο) με άτομο που νοσεί ή με επιφάνειες που είναι μολυσμένες από αναπνευστικές εκκρίσεις πάσχοντος. Να σημειωθεί ότι ο χρόνος μετάδοσης από παιδιά που νοσούν είναι μεγαλύτερος από αυτό των ενηλίκων.
Κλινική εικόνα
Τα συμπτώματα της γρίπης είναι: υψηλός πυρετός, βήχας, πονόλαιμος, καταρροή, πονοκέφαλος, μυαλγίες και συχνά έντονη καταβολή, ενώ μπορεί να παρουσιαστούν και άλλα συμπτώματα, όπως ρίγος, αίσθημα κόπωσης και σπανιότερα διάρροια και έμετοι.
Οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν εντελώς μέσα σε 1-2 εβδομάδες. Συγκριτικά με άλλες λοιμώξεις του αναπνευστικού, όπως το κοινό κρυολόγημα, η γρίπη προκαλεί πιο σοβαρές επιπλοκές όπως πνευμονία, ιδίως στα άτομα με μειωμένη ανοσιακή απάντηση, στους ηλικιωμένους, στις εγκύους, στα βρέφη και στα άτομα με χρόνια νοσήματα του αναπνευστικού και κυκλοφορικού συστήματος καθώς και τα παχύσαρκα άτομα.
Επιπλοκές
Η πνευμονία είναι η πιο συχνή επιπλοκή της γρίπης και μπορεί να οφείλεται είτε στον ιό της γρίπης (πρωτοπαθής) ή σε κάποιο μικρόβιο (δευτεροπαθής). Τα συχνότερα αίτια δευτεροπαθούς πνευμονίας είναι ο πνευμονιόκοκκος, ο αιμόφιλος και ο σταφυλόκοκκος. Η δευτεροπαθής πνευμονία εμφανίζεται συνήθως σε άτομα με υποκείμενα αναπνευστικά νοσήματα όπως χρόνια βρογχίτιδα, άσθμα, κυστική ίνωση. Η πρωτοπαθής πνευμονία εμφανίζεται σπανιότερα, μπορεί όμως να έχει ταχεία εξέλιξη και να προκαλέσει οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια και θάνατο.
Άλλες επιπλοκές που μπορούν να εμφανιστούν είναι διαταραχές του καρδιακού ρυθμού, μυοκαρδίτιδα, περικαρδίτιδα, εγκεφαλίτιδα και εγκάρσια μυελίτιδα, σύνδρομο Reye, κυρίως στα παιδιά που βρίσκονται σε χρόνια θεραπεία με ασπιρίνη.
Εργαστηριακή διάγνωση
Οι εργαστηριακές εξετάσεις για τη διάγνωση της γρίπης περιλαμβάνουν: την καλλιέργεια του ιού, ορολογικές μεθόδους αναστολής της αιμοσυγκόλλησης, ταχεία ανίχνευση αντιγόνου, αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (PCR) ή της ELISA και μεθόδους ανοσοφθορισμού. Η ευαισθησία και ειδικότητα των εργαστηριακών μεθόδων που προαναφέρθηκαν μπορεί να ποικίλουν, ανάλογα με το Εργαστήριο που τις πραγματοποιεί, το είδος της εργαστηριακής εξέτασης καθώς και τον τύπο του κλινικού προς εξέταση δείγματος. Το πιο αξιόπιστο υλικό για την απομόνωση του ιού, ή για την ταχεία ανίχνευσή του θεωρούνται οι ρινοφαρυγγικές εκκρίσεις.
Τα τελευταία χρόνια κυκλοφορούν στο εμπόριο μέθοδοι ταχείας διάγνωσης, που ανιχνεύουν τους ιούς της γρίπης εντός 30 λεπτών και μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε χώρους παροχής πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Οι ταχείες αυτές μέθοδοι ανιχνεύουν αντιγόνα ή νουκλεϊνικά οξέα του ιού της γρίπης και διαφέρουν ανάλογα με τους τύπους του ιού που μπορούν να ανιχνεύσουν, όπως επίσης και τη δυνατότητα τους να διακρίνουν τους τύπους του ιού.
Οι ταχείες δοκιμασίες μπορούν να ανιχνεύουν: 1) μόνο τον τύπο Α του ιού της γρίπης, 2) τον τύπο Α και τον τύπο Β του ιού, χωρίς ωστόσο να είναι δυνατή η διάκριση μεταξύ των δύο τύπων και 3) τον τύπο Α και τον τύπο Β του ιού με παράλληλη δυνατότητα διάκρισης μεταξύ τους.

Τα κλινικά δείγματα που χρησιμοποιούνται ποικίλουν ανάλογα με τη μέθοδο. Η ειδικότητα και περισσότερο η ευαισθησία των ταχέων δοκιμασιών ποικίλλει και είναι χαμηλότερη σε σύγκριση με την καλλιέργεια. Με βάση τα βιβλιογραφικά δεδομένα, η ευαισθησία των περισσότερων από αυτές κυμαίνεται περίπου στο 70%, ενώ η
ειδικότητά τους είναι περίπου 90%.
Τα κλινικά δείγματα για τον εργαστηριακό έλεγχο πρέπει να λαμβάνονται εντός τεσσάρων (4) ημερών από την έναρξη των συμπτωμάτων και η σωστή διαδικασία λήψης τους είναι ιδιαίτερα σημαντική για την ευαισθησία της δοκιμασίας.
Παρά τη διαθεσιμότητα των ταχέων δοκιμασιών, η συλλογή κλινικών δειγμάτων για καλλιέργεια έχει ιδιαίτερη σημασία, διότι μόνο με αυτό τον τρόπο μπορούν να αναγνωριστούν οι υποτύποι των ιών γρίπης που κυκλοφορούν.
Η πληροφορία αυτή είναι απαραίτητη 1) για τη σύγκριση των στελεχών που κυκλοφορούν με τα στελέχη που περιέχονται στο εμβόλιο, 2) για τη διαμόρφωση οδηγιών σχετικών με τη σύνθεση του εμβολίου του επομένου έτους και 3) για την παρακολούθηση της αντοχής στα αντιικά και της εμφάνισης κάποιου νέου στελέχους του ιού, που μπορεί να υποδηλώνει κίνδυνο εμφάνισης πανδημίας.
Ο ορολογικός έλεγχος για την ανίχνευση αντισωμάτων και τη διάγνωση πρόσφατης λοίμωξης από ιό γρίπης απαιτεί τη λήψη δύο δειγμάτων ορού. Το πρώτο δείγμα πρέπει να ληφθεί μέσα στην 1η εβδομάδα από την εμφάνιση της νόσου, ενώ το δεύτερο μετά από 2-4 εβδομάδες. Τετραπλασιασμός του τίτλου των αντισωμάτων στο δεύτερο δείγμα είναι ενδεικτικός πρόσφατης λοίμωξης.
ΟΙ ΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ
Οι φάσεις της πανδημίας δίνουν τη δυνατότητα του κλιμακούμενου σχεδιασμού και απόκρισης στα διάφορα στάδια εξέλιξης της πανδημίας και χρησιμοποιούνται διεθνώς.
Ο Π.Ο.Υ. ανακοίνωσε για πρώτη φορά το 1999 τις φάσεις της πανδημίας, τις οποίες τροποποίησε πρόσφατα (Μάρτιος 2005), με βάση την αποκτηθείσα γνώση από τη μελέτη των επιδημιών που συμβαίνουν τόσο στα ζώα, όσο και στους ανθρώπους.
Σύμφωνα με τη νέα τροποποίηση, υπάρχουν τέσσερις περίοδοι και συγκεκριμένα: η περίοδος μεταξύ των πανδημιών, η περίοδος εγρήγορσης για πανδημία, η περίοδος της πανδημίας και η περίοδος μετά την πανδημία. Σε κάθε περίοδο υπάρχουν φάσεις, που χαρακτηρίζονται από τη δυνατότητα μετάδοσης ενός νέου στελέχους του ιού
της γρίπης από τα ζώα στον άνθρωπο και από άνθρωπο σε άνθρωπο, με αποτέλεσμα την εξάπλωσή του παγκοσμίως.
Συνολικά, οι φάσεις της πανδημίας είναι 6, ξεκινώντας από τη στιγμή της πρώτης εμφάνισης ενός νέου στελέχους ιού γρίπης στα ζώα, μέχρι την μετάδοσή του στο γενικό πληθυσμό.

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΓΡΙΠΗΣ
Η Επιδημιολογική επιτήρηση της γρίπης αποσκοπεί στην παρακολούθηση και ανάπτυξη του φαινομένου, μέσω της ανάπτυξης δικτύου παρατηρητών και συστήματος εργαστηριακής διερεύνησης.

Στόχοι της επιτήρησης
Οι στόχοι της επιδημιολογικής επιτήρησης της γρίπης είναι οι εξής:
α. Παρακολούθηση διαχρονικών τάσεων της δραστηριότητας της γρίπης, συνολικά και κατά γεωγραφικό διαμέρισμα
β. Ανίχνευση εποχιακών εξάρσεων και επιδημιών, ώστε να δίνονται οδηγίες στον πληθυσμό
γ. Εντοπισμός ομάδων υψηλού κινδύνου για τη χάραξη κατάλληλης πολιτικής εμβολιασμού, ή άλλων μέτρων πρόληψης
δ. Αναγνώριση οροτύπων που επικρατούν, ώστε να παρασκευάζονται εμβόλια με κατάλληλη σύσταση για την επόμενη περίοδο γρίπης
ε. Έγκαιρη αναγνώριση πρωτοεμφανιζόμενου υποτύπου/έναρξης πανδημίας καθώς και
στ. Έγκαιρη αναγνώριση της διασποράς των νέων στελεχών γρίπης.
Επιτήρηση της γρίπης σε παγκόσμιο επίπεδο
Από το 1948 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δημιούργησε και υποστηρίζει ένα διεθνές δίκτυο επιτήρησης και συναγερμού για την γρίπη. Τα δίκτυο αυτή τη στιγμή αποτελείται από 110 Εθνικά Κέντρα Αναφοράς σε 83 χώρες και από τα 4 συνεργαζόμενα Κέντρα Αναφοράς και Έρευνας του Π.Ο.Υ., στη Αυστραλία (Μελβούρνη), Ιαπωνία (Τόκιο), Ηνωμένο Βασίλειο (Λονδίνο) και στις Ηνωμένες Πολιτείες (Ατλάντα). Αυτά τα Κέντρα, καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, απομονώνουν και ταυτοποιούν ιούς γρίπης από τους ανθρώπους και τα ζώα, ούτως ώστε να ανιχνευτούν έγκαιρα νέα στελέχη του ιού.
Σκοπός του δικτύου είναι η συλλογή επιδημιολογικών δεδομένων για τη δραστηριότητα της γρίπης παγκοσμίως, και πληροφοριών για τα απομονωθέντα στελέχη του ιού σε όλο τον κόσμο.
Το δίκτυο ενημερώνει και θέτει σε ετοιμότητα όλες τις χώρες για νεοεμφανιζόμενα στελέχη γρίπης με δυνατότητα πρόκλησης πανδημίας. Τα μικροβιολογικά εργαστήρια του δικτύου διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διερεύνηση επιδημιών και στην εργαστηριακή επιβεβαίωση περιστατικών γρίπης.
Επίσης, ελέγχει τα στελέχη που απομονώνονται σε όλες τις χώρες, κάθε Φεβρουάριο για το Βόρειο Ημισφαίριο και κάθε Σεπτέμβριο για το Νότιο Ημισφαίριο, και, στη συνέχεια, προβαίνει σε συστάσεις για τη σύνθεση του εμβολίου γρίπης της επόμενης χρονιάς.
Η χώρα μας συμμετέχει στο δίκτυο αυτό με τα δύο Κέντρα Αναφοράς γρίπης, Νότιας Ελλάδας (Ινστιτούτο Pasteur) και Βόρειας Ελλάδας (Β' Μικροβιολογικό Τμήμα, Ιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης).
Επιτήρηση της γρίπης στην Ελλάδα
Συστήματα επιδημιολογικής επιτήρησης της γρίπης
α. Σύστημα Παρατηρητών Νοσηρότητας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας - Δίκτυο Ιδιωτών ιατρών.
Στη χώρα μας, η επιτήρηση της γρίπης από το Δεκέμβριο του 1999 γίνεται μέσω του Δικτύου Παρατηρητών Νοσηρότητας της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Στο δίκτυο αυτή τη στιγμή συμμετέχουν εθελοντικά 180 ιδιώτες γιατροί (παθολόγοι και παιδίατροι), οι οποίοι σε εβδομαδιαία βάση δηλώνουν τον αριθμό των κρουσμάτων που εμπίπτουν στον κλινικό ορισμό της γριπώδους συνδρομής (χρησιμοποιείται ο ορισμός που έχει υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και συνιστάται στα κράτη μέλη). Από τον Ιούνιο 2004 το σύστημα αυτό βρίσκεται σε διαδικασία μεταβολής, με σταδιακή αύξηση του αριθμού των γιατρών και καθιέρωση ειδικού δελτίου καταγραφής των κρουσμάτων γριπώδους συνδρομής, καθώς και του συνόλου των επισκέψεων, που χρησιμοποιείται ως παρονομαστής. Το δελτίο περιέχει επίσης πληροφορίες σχετικά με το φύλο και την ηλικία των κρουσμάτων. Έχει αποφασιστεί και ήδη προωθείται η περαιτέρω επέκταση του συστήματος αυτού.
Τα στοιχεία που συλλέγονται καταχωρούνται σε ηλεκτρονική βάση δεδομένων, γίνεται επεξεργασία τους, αναλύονται σε εβδομαδιαία βάση και οι πληροφορίες εισάγονται στην ιστοσελίδα του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.
β. Σύστημα Παρατηρητών Νοσηρότητας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας - Δίκτυο Ιατρών ΙΚΑ.
Στο πλαίσιο της βελτίωσης επιτήρησης της γρίπης, το Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ, σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Υγειονομικών Υπηρεσιών του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων, έθεσε από το Φεβρουάριο του 2003 σε εφαρμογή ένα συμπληρωματικό δίκτυο επιτήρησης της γρίπης. Στο δίκτυο αυτό συμμετέχουν 38 γιατροί (παθολόγοι και παιδίατροι), από 24 Υποκαταστήματα της Νότιας και Βόρειας Ελλάδας.
Για κάθε εβδομάδα συμπληρώνεται ειδικό δελτίο, και οι πληροφορίες που συλλέγονται είναι: το σύνολο επισκέψεων που έγιναν στον παθολόγο ή στον παιδίατρο για οποιαδήποτε αιτία κάθε ημέρα, το σύνολο των ασθενών που διαγνώστηκαν με γριπώδη συνδρομή, σύμφωνα με τον ορισμό, ενώ για κάθε ασθενή με γριπώδη συνδρομή συλλέγονται πληροφορίες, όπως τα αρχικά του ονόματός του, η ηλικία, το φύλο και η κατάσταση εμβολιασμού του.
Τα δελτία αποστέλλονται στο Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ κάθε Δευτέρα της επόμενης εβδομάδας.
γ. Σύστημα Παρατηρητών Νοσηρότητας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας- Δίκτυο Κέντρων Υγείας.
Από τον Ιούλιο του 2004 έχει τεθεί σε εφαρμογή ένα τρίτο δίκτυο επιτήρησης, μέσω του συστήματος παρατηρητών νοσηρότητας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, σε Κέντρα Υγείας της Βόρειας και Νότιας Ελλάδας, σε συνεργασία με το Εργαστήριο Υγιεινής του Τμήματος Ιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Στο σύστημα αυτό συμμετέχουν 72 Κέντρα Υγείας, με συνολικά 78 ιατρούς (γενικοί ιατροί και παιδίατροι). Τα δεδομένα που συλλέγονται αναλύονται σε εβδομαδιαία βάση, με στόχο τη συνολική επιτήρηση της γριπώδους συνδρομής στις αγροτικές περιοχές της χώρας, ώστε να υπάρχει δυνατότητα ανίχνευσης επιδημιών και έγκαιρης παρέμβασης.
ΕΜΒΟΛΙΑΣΤΙΚΗ ΚΑΛΥΨΗ
Ο εμβολιασμός κατά του ιού της γρίπης είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για τη μείωση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας από τη νόσο, ειδικά στις ομάδες υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση επιπλοκών.
Παραγωγή του εμβολίου κατά την περίοδο μεταξύ των πανδημιών
Το εμβόλιο κατά της γρίπης είναι τριδύναμο και περιλαμβάνει τα κυκλοφορούντα τα τελευταία έτη στελέχη του τύπου Α του ιού της γρίπης, ήτοι Α(Η1Ν1) και Α(Η3Ν2), καθώς και το στέλεχος Β.
Η παραγωγή του ετήσιου εμβολίου γρίπης αρχίζει το Φεβρουάριο, οπότε και συστήνεται η σύνθεση του εμβολίου από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, με βάση επιστημονικές προβλέψεις για τα στελέχη που θα κυκλοφορήσουν την ερχόμενη περίοδο γρίπης.
Για την παραγωγή του ετήσιου εμβολίου γρίπης επιλέγονται τα στελέχη εκείνα του ιού που μπορούν να καλλιεργηθούν σε εμβρυοφόρα αυγά όρνιθας. Τα στελέχη αυτά ενοφθαλμίζονται και καλλιεργούνται μέσα σε αυγά ορνίθων και, στη συνέχεια, γίνεται συλλογή του αλλαντοϊκού υγρού. Οι ιοί αποκαθαίρονται, αδρανοποιούνται και επεξεργάζονται περαιτέρω ούτως ώστε να παραχθούν εμβόλια που περιέχουν είτε ολόκληρους ιούς, είτε τμήματα αυτών. Το απαραίτητο χρονικό διάστημα για την παραγωγή του ετήσιου εμβολίου ανέρχεται στους 6 μήνες περίπου.
Στην περίπτωση που χρειαστεί οποιαδήποτε αλλαγή σε κάποιο από τα στελέχη του εμβολίου, διεξάγονται αρχικά κλινικές μελέτες σε περιορισμένο αριθμό υγιών νεαρών ατόμων και σε ηλικιωμένους, για να αξιολογηθεί η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητά του και, στη συνέχεια, χορηγείται άδεια κυκλοφορίας.
Η Ελλάδα κάθε χρόνο προμηθεύεται εμβόλια κατά του ιού της γρίπης από φαρμακοβιομηχανίες άλλων χωρών, καλύπτοντας τις εγχώριες ανάγκες.
Παραγωγή του εμβολίου κατά την περίοδο πανδημίας
Η παραγωγή ενός νέου εμβολίου για την αντιμετώπιση πανδημίας γρίπης μπορεί να ξεκινήσει από τη στιγμή που θα απομονωθεί το πανδημικό στέλεχος, δεδομένου ότι δεν είναι δυνατή η πρόβλεψη για τους ιούς που θα την προκαλέσουν. Λαμβάνοντας δε υπόψη τη διαδικασία παραγωγής του εμβολίου, θα χρειαστούν τουλάχιστον 6 μήνες μέχρις ότου οι πρώτες δόσεις του εμβολίου να είναι διαθέσιμες. Επομένως, είναι απίθανο να υπάρχει, τουλάχιστον στα αρχικά στάδια της πανδημίας, ειδικό εμβόλιο έναντι στελέχους πανδημίας σε οιαδήποτε ποσότητα.
Η μέχρι σήμερα κλινική εμπειρία δείχνει ότι μία δόση πανδημικού εμβολίου δεν είναι αρκετή για τη δημιουργία ικανοποιητικής ανοσίας έναντι ενός πανδημικού στελέχους γρίπης. Μπορεί να απαιτηθούν δύο δόσεις του νέου εμβολίου για να διατηρηθεί η ανοσία καθ' όλη τη διάρκεια της πανδημίας. Επομένως, είναι προφανές ότι ο απαιτούμενος χρόνος για την ανάπτυξη της κατάλληλης ανοσίας θα είναι μεγαλύτερος από ότι συνήθως. Υπάρχουν δε ενδείξεις ότι τα εμβόλια που περιέχουν τμήματα ενός νέου ιού μπορεί να είναι λιγότερο αποτελεσματικά από αυτά που περιέχουν ολόκληρο τον ιό. Τέλος, πρέπει να τονισθεί πως ο εμβολιασμός δεν είναι αποτελεσματικός 100% στην πρόληψη νόσου και η αποτελεσματικότητα δύναται να διαφέρει από έτος σε έτος.
Η δυνατότητα παραγωγής πανδημικού εμβολίου
Η δυνατότητα για την παραγωγή πανδημικών εμβολίων εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, ακόμα και τεχνικούς.
Οι περιοριστικοί παράγοντες για την παραγωγή ικανοποιητικού αριθμού εμβολίων μπορεί να σχετίζονται με:
α. Τη διαθεσιμότητα εμβρυοφόρων αυγών ορνίθων
β. Τη δυνατότητα για καλλιέργεια του νέου στελέχους
γ. Το βαθμό πολλαπλασιασμού του ιού στα αυγά των ορνίθων
δ. Το χρόνο που απαιτείται για παροχή άδειας κλινικών μελετών
Προτεινόμενες ομάδες για κατά προτεραιότητα εμβολιασμό
1. Εργαζόμενοι σε χώρους υγείας
2. Εργαζόμενοι σε Υπηρεσίες αναγκαίες για την εύρυθμη λειτουργία του κράτους και της κοινωνίας.
3. Άτομα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες (π.χ. ανοσοκατεσταλμένοι)
4. Άτομα σε ομαδική διαβίωση (π.χ. οίκοι ευγηρίας)
5. Άτομα σε χώρους όπου υπάρχει μεγάλος συγχρωτισμός και ως εκ τούτου εύκολη μετάδοση (π.χ. σχολεία)
6. Έγκυες
Εμβολιασμός κατά του πνευμονιόκοκκου
Ο εμβολιασμός των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού κατά του πνευμονιόκοκκου, δεν ελαττώνει τη συχνότητα της πνευμονιοκοκκικής πνευμονίας, αλλά συντελεί σε ήπια κλινική εικόνα και επομένως μειώνεται η θνητότητα από την πνευμονία, ως επιπλοκής της γρίπης. Εκτιμάται ότι το εμβόλιο παρέχει προστασία σε περίπου 80% των εμβολιασθέντων και ότι η ανοσία διαρκεί περίπου 5 έτη. Στην Ελλάδα κυκλοφορεί τόσο το 23δύναμο πολυσακχαριδικό εμβόλιο (που συνιστάται για τους ενήλικες στους οποίους ενδείκνυται εμβολιασμός) όσο και το 7δύναμο συνδεδεμένο εμβόλιο (που συνιστάται για τα παιδιά <5 ετών, στα οποία ενδείκνυται εμβολιασμός). Στις ενδείξεις του εμβολίου περιλαμβάνονται: ενήλικοι 65 ετών και άνω, άτομα με χρόνιο νόσημα όπως καρδιαγγειακά νοσήματα, πνευμονοπάθειες, διαβήτης, αλκοολισμός, κίρρωση ήπατος, άτομα με σπληνεκτομή, άτομα με λειτουργική ασπληνία (δρέπανο, μικροδρέπανο).

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ:
Συμπτώματα της γρίπης
Τα κυριότερα συμπτώματα είναι:
Πυρετός, βήχας, πονόλαιμος, καταρροή, μυαλγίες, απώλεια της όρεξης, πονοκέφαλος, κακουχία, ρίγη, δυσκολία στην αναπνοή. Μπορεί να συνυπάρχουν συμπτώματα από το γαστρεντερικό, όπως διάρροια.
Τα συμπτώματα συνήθως εισβάλλουν αιφνίδια. Συχνά όμως η λοίμωξη δεν δίνει τα συνηθισμένα συμπτώματα (ασυμπτωματική). Ο χρόνος επώασης είναι περίπου 2 ημέρες (εύρος 1-3). Τα άτομα αυτά μπορεί να είναι μεταδοτικά μία ημέρα πριν από τη νόσησή τους έως και 7 ημέρες μετά. Τα παιδιά και τα άτομα με εξασθενημένο ανοσολογικό σύστημα μπορούν να μεταδίδουν τον ιό της γρίπης περισσότερο από 7 ημέρες.
Πώς μεταδίδεται;
Η νέα γρίπη Η1Ν1 όπως και η κοινή γρίπη μεταδίδονται άμεσα από μολυσμένα σταγονίδια που εκπέμπονται από άτομο σε άτομο με την ομιλία, τον βήχα, το φτέρνισμα κ.λπ. και έμμεσα από τις επιφάνειες που μολύνονται από τα σταγονίδια και έρχονται σε επαφή με τα χέρια που αγγίζουν το στόμα, τη μύτη ή τον βλεννογόνο των οφθαλμών. Η μετάδοση του ιού είναι ευχερέστερη τις ψυχρές και ξηρές ημέρες του χειμώνα στα εύκρατα κλίματα.
Ποιες είναι οι ομάδες υψηλού κινδύνου για επιπλοκές γρίπης;
Σε ορισμένες κατηγορίες ατόμων, που τα ονομάζουμε υψηλού κινδύνου για επιπλοκές και στα άτομα άνω των 65 ετών, ακόμη και η κοινή γρίπη μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη συχνότητα επιπλοκών, γι' αυτό και στα άτομα αυτά συνιστάται ο εμβολιασμός με το εμβόλιο της κοινής γρίπης. Η κύρια διαφορά της νέας γρίπης Η1Ν1 από την κοινή γρίπη είναι ότι μεταδίδεται ταχύτερα και προσβάλλει ιδιαίτερα τα νέα άτομα. Οι επιπλοκές της νέας γρίπης Η1Ν1 (βαριά νόσηση/θάνατος) δεν είναι συχνότερες από της κοινής γρίπης, αφορούν όμως κυρίως άτομα νεαρής ηλικίας. Η πιθανότητα βαριάς επιπλοκής ή θανάτου στη νέα γρίπη Η1Ν1 είναι πολύ μικρή (περίπου 0.1%). Στη νέα γρίπη Η1Ν1, στις ομάδες υψηλού κινδύνου για επιπλοκές προστίθενται και τα άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία όπως φαίνεται, ακολούθως: 

Κατηγορίες ατόμων με αυξημένο κίνδυνο επιπλοκής σε περίπτωση νόσησης από κοινή γρίπη: 
Καρδιαγγειακά  νοσήματα (εκτός από υπέρταση) , Χρόνια νοσήματα του αναπνευστικού και άσθμα , Χρόνια νοσήματα του μεταβολισμού και σακχαρώδης διαβήτης,  Χρόνια νοσήματα του ήπατος και των νεφρών ,Νοσήματα που επηρεάζουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού ,Χρόνια νευρολογικά και νευρομυικά νοσήματα ,Εγκυμοσύνη  ,Παιδιά < 2 ετών ,Άτομα > 65 ετών
Κατηγορίες ατόμων με αυξημένο κίνδυνο επιπλοκής σε περίπτωση νόσησης από Νέα Γρίπη  Η1Ν1: 
Καρδιαγγειακά  νοσήματα (εκτός από υπέρταση) , Χρόνια νοσήματα του αναπνευστικού και άσθμα , Χρόνια νοσήματα του μεταβολισμού και σακχαρώδης διαβήτης,  Χρόνια νοσήματα του ήπατος και των νεφρών ,Νοσήματα που επηρεάζουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού ,Χρόνια νευρολογικά και νευρομυικά νοσήματα ,Νοσογόνος  παχυσαρκία ,Εγκυμοσύνη  ,Παιδιά < 2 ετών ,Άτομα > 65 ετών 

Ο ιός της γρίπης Η1Ν1 είναι ευαίσθητος στα αντιικά φάρμακα οσελταμιβίρη και ζαναμιβίρη. Τα φάρμακα αυτά είναι περισσότερο αποτελεσματικά εάν ληφθούν τις πρώτες 48 ώρες από την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Τα φάρμακα χορηγούνται με συνταγή ιατρού σε περιπτώσεις που τα συμπτώματα είναι ιδιαίτερα βαριά ή το άτομο έχει παράγοντες κινδύνου (όπως φαίνονται στον ακόλουθο Πίνακα). Δεν χορηγούνται φάρμακα στις περισσότερες περιπτώσεις της νέας γρίπης Η1Ν1.

Α) Πρακτικές υγιεινής
Ένα από τα καλύτερα μέτρα για την πρόληψη της γρίπης είναι οι καλές πρακτικές υγιεινής. Όταν βήχετε ή φταρνίζεστε είναι ιδιαίτερα σημαντικό να καλύπτετε το στόμα σας ή τη μύτη σας με χαρτομάντηλα και αμέσως μετά τη χρήση να τα απορρίπτετε. Πλένετε συχνά τα χέρια σας με σαπούνι και ζεστό νερό. Μπορείτε να μολυνθείτε αντίστοιχα από τον ιό, αν με τα χέρια σας αγγίξετε μολυσμένες επιφάνειες και στη συνέχεια τα χέρια σας έρθουν σε επαφή με το στόμα, τη μύτη ή τα μάτια σας. Στις περιπτώσεις αυτές το συχνό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό ή αλκοολούχα αντισηπτικά είναι πολύ καλή πρακτική υγιεινής.
Β) Εμβολιασμός
Λόγω των περιορισμών της παραγωγής του πανδημικού εμβολίου οι οργανισμοί δημόσιας υγείας έχουν ιεραρχήσει τις ομάδες του πληθυσμού, οι οποίες θα προηγηθούν στον εμβολιασμό. Στις ομάδες αυτές περιλαμβάνονται οι έγκυες γυναίκες, το υγειονομικό προσωπικό, τα άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου για επιπλοκές (όπως φαίνονται στον ακόλουθο Πίνακα) και τα άτομα που φροντίζουν βρέφη έως 6 μηνών.

Εάν αισθάνεστε ότι έχετε τα συμπτώματα της γρίπης, μείνετε στο σπίτι και συμβουλευτείτε τηλεφωνικά τον γιατρό σας ή απευθυνθείτε στα Ιατρεία Γρίπης. Εκεί θα πάρετε τις απαραίτητες πληροφορίες και προστατευτικό υλικό. Τα Ιατρεία Γρίπης είναι διασυνδεδεμένα με τις Παθολογικές Κλινικές του Πανεπιστημίου Αθηνών (όπως φαίνονται στον ακόλουθο Πίνακα).
Ιδιαιτέρως, αν ανήκετε στις ομάδες υψηλού κινδύνου, καλό θα είναι να βεβαιωθείτε αν η γρίπη σας είναι η κοινή γρίπη ή η νέα γρίπη Η1Ν1. Σε περίοδο πανδημίας η συμπτωματολογία γρίπης θα είναι σχεδόν πάντοτε η νέα γρίπη Η1Ν1 και δεν απαιτείται πάντοτε εργαστηριακός έλεγχος.
Τηλέφωνο

Iατρείο ΤΕΙ Αθήνας : 210 5385128

Παθολογικές Κλινικές Πανεπιστημίου Αθηνών

Νοσοκομείο

Θεραπευτική Κλινική
«ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ»
210 338 1393-2

Ά Προπαιδευτική Παθολογική & Ειδική Νοσολογία
«ΛΑΪΚΟ»
210 745 6261

Β Προπαιδευτική Παθολογική & Ειδική Νοσολογία
«ΑΤΤΙΚΟ»
210 583 1000

Α Παθολογική Κλινική
«ΛΑΪΚΟ»
210 745 6843

Β Παθολογική Κλινική
«ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ»
210 777 4742

Γ Παθολογική Κλινική
«ΣΩΤΗΡΙΑ»
210 771 9975

Δ Παθολογική Κλινική
«ΑΤΤΙΚΟ»
210 583 1000

Παθολογική Φυσιολογία
«ΛΑΪΚΟ»
210 746 2513-4

Πνευμονολογική Κλινική
«ΣΩΤΗΡΙΑ»
210 777 8827

Β Πνευμονολογική Κλινική
«ΑΤΤΙΚΟ»
210 583 1000

Διάγνωση της λοίμωξης από τον ιό Η1Ν1
Ειδική εργαστηριακή διάγνωση μπορεί να γίνει μόνο με λήψη ρινικού ή φαρυγγικού επιχρίσματος και εξέταση σε ειδικά εργαστήρια με μεθόδους μοριακής βιολογίας (RT-PCR για νέα γρίπη Η1Ν1). Η λήψη ρινικού ή φαρυγγικού επιχρίσματος γίνεται στα Ιατρεία Γρίπης του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Γραμμή Ενημέρωσης και Υποστήριξης για τη Νέα Γρίπη :1135

Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ):www.keel.org.gr

Υπουργείο Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης :www.mohaw.gr

European Center for Disease Control and Prevention (ECDC) :www.ecdc.europa.eu

Centers for Disease Control and Prevention (CDC) :www.cdc.gov
World Health Organization (WHO):www.who.int