ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΣ  ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

1. Αρχή Νεωτερικής περιόδου. Αναγέννηση, Μανιερισμός και Μπαρόκ: Εισαγωγή, ένταξη της ιστορίας της Αρχιτεκτονικής της Αναγέννησης στην ιστορία της Δυτικής Αρχιτεκτονικής από την Κλασική εποχή μέχρι σήμερα. Βασικές αρχές της αρχιτεκτονικής της Αναγέννησης, μέσα από τα Δέκα βιβλία της Αρχιτεκτονικής του Alberti. Αναφορά στο έργο του Alberti καθώς και των Brunelleschi, Bramante. Τα Τέσσερα βιβλία της Αρχιτεκτονικής του Palladio, σε σχέση με τις ουμανιστικές αρχές της Αναγέννησης. Αναφορά στο έργο του Palladio: βίλες, παλάτια, δημόσια κτίρια, εκκλησίες.  Μανιερισμός: χειραφέτηση της αρχιτεκτονικής από τον θεικό κόσμο. Michelangelo. Μπαρόκ: το παιχνίδι της εκζήτησης του κλασικισμού. Vignola, Bernini, Borromini. Η θεμελίωση της τέχνης/αρχιτεκτονικής ως διανοητικής δραστηριότητας κατά την Αναγέννηση. Η απελευθέρωση της τέχνης/αρχιτεκτονικής από τον θεικό και τον εμπειρικό κόσμο, κατά την περίοδο του Μανιερισμού.
2. Η κλασικιστική και επαναστατική αρχιτεκτονική του 2ου ημίσεως του 18ου αιώνα
3. Η αρχιτεκτονική και η Τέχνη του 19ου αιώνα: κλασικισμός, ιστορισμός και εκλεκτικισμός, δίπλα στην αρχιτεκτονική των μηχανικών. Σχολή του Σικάγο.

1. Η ανάπτυξη και εξέλιξη των εικαστικών τεχνών την εποχή της Αναγέννησης στην Ιταλία και τον άλλο Ευρωπαϊκό Χώρο.
   Αναλύεται η μετάβαση από το θρησκοληπτικό πνεύμα του Μεσαίωνα, στην απελευθέρωση της ανθρώπινης προσωπικότητας και της επιστήμης, με τη δημιουργία μιας νέας εικαστικής γλώσσας, στην περίοδο της Αναγέννησης. Η μορφική ανάλυση ενός εικαστικού - διακοσμητικού έργου και η άμεση σχέση που έχει με το δομημένο χώρο (περιγραφική εξέταση, συγκριτική παράθεση, αντιθετική μελέτη, εξελικτική παρακολούθηση, ιστορική συσχέτιση, αλλά κυρίως η σχέση του έργου με το χώρο στον οποίον βρίσκεται.) μέσα από το έργο πρωτοπόρων, χαρακτηριστικών καλλιτεχνών (Τζιότο, Μπρουνελέσκι, Μαζάτσιο, Τιτσιανό, Μιχαήλ Άγγελο κ.α)
2. Μανιερισμός, Μπαρόκ, Ροκοκό.
   Η μετάβαση από την υπέρβαση κάθε στατικής αρχής  στο εικαστικό έργο της Αναγέννησης, στην παρουσίαση εντατικών και δυναμικών χαρακτηριστικών που γονιμοποιούν το Μανιερισμό και ολοκληρώνουν το Μπαρόκ.
3. Το στυλ Ροκοκό.
   Ο διακοσμητικός του ρόλος στη ζωγραφική του 18ου αιώνα και η αντιπαράθεση του με το θεατρικό Μπαρόκ στον τομέα των εικαστικών τεχνών

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Βιβλιογραφία Ιστορίας Αρχιτεκτονικής

Α. Έλληνες συγγραφείς

• Γιώργος Λάββας, Επίτομη Ιστορία Αρχιτεκτονικής, University Studio Press, Θεσσαλονίκη.
• Leonardo Benevolo, Η Ιστορικότητα του Αρχιτεκτονικού Έργου, Εκδ. Λιβάνης, Αθήνα.
• ΜΙΧΕΛΗΣ ΠΑΝΑΓ.,  “Αισθητικά Θεωρήματα”, 3 τόμοι, Αθήναι 1971, “Η Αρχιτεκτονική ως Τέχνη”, Αθήναι 1973, “Αισθητική θεώρηση της Βυζαντινής Τέχνης”, Αθήναι 1972.
• ΜΠΟΥΡΑΣ ΧΑΡΑΛ.,  “Μαθήματα ιστορίας αρχιτεκτονικής”, 2 τ. Εκδ. ΕΜΠ 1975.
• ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗΣ Π.,  “Εισαγωγή στην αισθητική και την θεωρία της Τέχνης”, ιδίου, Αθήνα 1983.

Β. Ξένοι συγγραφείς

• Rudolf Wittkower, Architectural Principles in the age of Humanism, Academy Eds, London, 1977 (c/1949).
• James Ackerman, The Architecture of Michelangelo, Pelican Books, 1961.
• Heinrich Wolfflin, Renaissance & Baroque, Collins, London, 1984 (1964).
• Vitruvius, The Ten Books of Architecture, Dover Publ., N.Y., 1960.
• Leon Battista Alberti, The Ten Books of Architecture, Diver Publ., N.Y., 1886.
• Andrea Palladio, The Four Books of Architecture, Dover Publ., N.Y., 1965.
• Ernst Cassirer – P. O. Kristeller – J. H. Randall, The Renaissance Philosophy of Man, The University of Chicago Press, Chicago.
• Ernst Cassirer, The Philosophy of the Enlightenment, Princeton University Press, Princeton, 1979 (c/1951).
• B. Fletcher, A History of Architecture, The Athlone Press, London, 1975.
• BENEVOLO LEON.,  “Η ιστορικότητα του αρχιτεκτονικού έργου”, εκδ. Νέα Σύνορα, Αθήναι, Π. ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ, “Βιομηχανική επανάσταση - Βιομηχανική πόλη”, εκδ. Νέα Σύνορα.  
• BOUDON PHILIPPE,  “Sur l’espaxe architectural”, edit. Dunod, Paris 1971.
• FISCHER ERNST,  “H αναγκαιότητα της Τέχνης”, εκδ. Θεμέλιο, Αθήναι 1976.
• FOCILLON HENRI,  “Η ζωή των μορφών”, εκδ. Νεφέλη 1982.
• HAUSER ARNOLD,  “Κοινωνική Ιστορία της Τέχνης”, 4 τ.,  εκδ. Κάλβος 1980.
• HEIDEGGER MAR.,  “Essais et conferences”, ed. Gallimard, Paris 1958, “Τί είναι φιλοσοφία”, εκδ. Αναγνωστίδη, “Η προέλευση του έργου Τέχνης”, εκδ. Δωδώνη, Αθήνα 1986..
• HOFSTATTER HANS,  “Gotique”, ed. L’Equerre, Suisse 1964.
• KAUFMANN PIERRE,  “L’experience emotionnelle de l’espace”, edit. J. Vrin,
• Paris 1981.
• LABBE F., S. SALAT,  “Createurs du Japon”, edit. Herman, Paris 1986.
• MEUNIE LOUIS,  L’architecture et la geometrie”, ed. Vincent, Freal et Cie,
• Paris 1968.
• NORBERG-SCHULZ C.,  “La signification dans l’architecture occidentale”, ed. P. Mardaga, Bruxelles 1974, “Systeme logique de l’architecture”, ed. P. Mardaga, Bruxelles 1974.
• PIEGL ALOIS,  “Grammaire Historique des Arts Plastiques”, ed. Klincksieck,
• Paris 1978.
• ZEVI BRUNO,  “Apprendre a voir l’architecture”, ed. de Minuit, Paris 1959.

Βιβλιογραφία Ιστορίας Τέχνης

Α. Έλληνες συγγραφείς

• Βακαλό, Ε., Από την πλευρά του θεατή, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 1989
• Λαμπράκη – Πλάκα, Μ, Ο γελωτοποιός και η αλήθεια του, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα, 1991
• Λαμπράκη – Πλάκα, Μ, Οι πραγματείες περί Ζωγραφικής:Αλμπερτι και Λεονάρντο,  εκδ. Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη, Ηράκλειο, 1988
• Μουρέλου, Γ., Θέματα αισθητικής και φιλοσοφίας της τέχνης, τ. ΙΙ, εκδ. Νεφέλη,  Αθήνα, 1985  
• Σπητέρης, Τ. Ελ Γκρέκο -Ο ζωγράφος και η εποχή του, εκδ. Εστία, Αθήνα 1989
• Χρήστου, Χ., Θεωρία και ιστορία της νεότερης τέχνης, εκδ. Κωνσταντινίδη, Θεσσαλονίκη, 1970
• Χρήστου, Χ., Η Ιταλική ζωγραφική κατά τον 16ο αιώνα, εκδ. Βάνιας, Θεσσαλονίκη 1991
• Χρήστου, Χ., Η Ευρωπαϊκή ζωγραφική τον 17ο αιώνα, εκδ. Βάνιας, Θεσσαλονίκη 1991

Β. Ξένοι συγγραφείς

• Antal, Frederick, Μελέτες Ιστορίας της Τέχνης, μτφ. Α. Παππάς, Πανεπιστημιακές εκδ. Κρήτης, Ηράκλειο, 1999
• Argan, G., Storia dell’ arte, Vol. III, Firenze 1984
• Alberti, L.B., On painting, Πανεπιστήμιο Γαίηλ 1956
• Fisher, E, Η αναγκαιότητα της τέχνης, εκδ. Μπουκουμάνη, Αθήνα 1972
• Faure, E., Η τέχνη της Αναγέννησης, μτφ. Β. Τομανάς εκδ. Εξάντας, Αθήνα, 1993
• Fride P, - Carrasat-Marcade I, Les mouvements dans la peinture,ed. Bordas, Paris 1993
• Ηauser Α., “Κοινωνική Ιστορία της Τέχνης”, 2ος τ.,  εκδ. Κάλβος 1980.
• Huyghe, R., Sens et destin de l’art : de l’ art gothique au XXe siecle, ed. Flammarion, Paris, 1989
• Honour H , Fleming J., Ιστορία της Τέχνης, τόμος 2ος, Υποδομή, Αθήνα 1991
• Lacomme, Daniel, La lumiere dans le dessin et la peinture, ed. Bordas, Paris 1993
• Martindale, A., Ο άνθρωπος και η Αναγέννηση, εκδ. Νεφέλη Αθήνα 1977
• Panofsky, Erwin, Μελέτες εικονολογίας, μτφ. Α. Παππάς, εκδ. Νεφέλη, Αθήνα, 1991
• Wolffin, H., Η Κλασική Τέχνη, μετ. Σ. Λυδάκης, εκδ. Κανάκη, Αθήνα, 1997
• Wolffin H., Βασικές έννοιες της ιστορίας της τέχνης, μτφ. Φ. Κοκαβέσης, εκδ. Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1992

Διαλέξεις Ιστορίας Αρχιτεκτονικής

1. Η κεντρικά σχεδιασμένη εκκλησία και η Αναγέννηση. Alberti, De re aedificatoria
2. Η διακόσμηση στην αρχιτεκτονική της Αναγέννησης
3. Palladio και Κλασσική αρχιτεκτονική. Βίλες
4. Palladio και Κλασσική αρχιτεκτονική. Παλάτια και δημόσια κτίρια
5. Palladio και Κλασσική αρχιτεκτονική. Ναοί
6. Μανιερισμός: Χειραφέτηση της αρχιτεκτονικής από τον θεικό κόσμο. H αρχιτεκτονική του Michelangelo.
7. Baroque, το παιχνίδι της εκζήτησης του κλασσικισμού
8. Γαλλία 18ος αι.: Η απελευθέρωση της τέχνης από τον εμπειρικό κόσμο
9. Νεοκλασσικισμός στην Ευρώπη. Ιστορική συνείδηση / ρήξη με τους κανόνες του Vitruvius
10. Νεοκλασσικισμός στην Ελλάδα / Παραδοσιακή αρχιτεκτονική
11. Η γέννηση της Μοντέρνας πόλης. Ουτοπικός σχεδιασμός
12. Η Σχολή του Σικάγο
13. Η Μοντέρνα έννοια της αυτονομίας της τέχνης και της αρχιτεκτονικής: από την τέχνη ως χειρωνακτική στην τέχνη ως διανοητική δραστηριότητα. Η αυτονομία της τέχνης/αρχιτεκτονικής οριζόμενη με όρους του ανθρωπίνου αντικειμένου

Ελένη Τάτλα