ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Ψυχολογία του χώρου
ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Δ2
ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Θεωρητικό
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΜΓΥ
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣ ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: 2
ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ: 4
ΤΥΠΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Δ
Διδάσκουσα: Αγγελική Κωτσή
ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Σκοπός του μαθήματος είναι να εφοδιάσει το σπουδαστή με τις απαραίτητες γνώσεις πάνω στον τρόπο με τον οποίον ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται, βιώνει και κατά συνέπεια πλάθει το χώρο του. Προς τούτο επιδιώκεται η κατανόηση τόσο των στοιχείων του χώρου και των αρχών που διαμορφώνουν την αντιληπτική του εικόνα, όσο και των μηχανισμών λειτουργίας του ατόμου και των παραγόντων που συντελούν στην ικανότητά του πρόσληψης αυτής της εικόνας. Στόχος είναι η ενίσχυση της δημιουργικής ικανότητας των σπουδαστών στο σχεδιασμό χώρων βιωματικών και στη σύνθεση μορφών με αισθητική και σημαντική απόδοση.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Μέσα από σειρά διαλέξεων, οι σπουδαστές καλούνται να κατανοήσουν το χώρο ως δυναμικό πεδίο σχέσεων και να συνειδητοποιήσουν την αντιληπτικότητα που αυτός διαθέτει, μέσα από τη συγκρότηση των δομικών του στοιχείων, τις ιδιότητές τους, τη σύνθεση των μορφών τους και τις αισθητηριακές εμπειρίες που προσφέρει. Συγχρόνως αναλύονται ο ιδιαίτερος ρόλος του σώματος και του βλέμματος, καθώς και οι ψυχικές διεργασίες και οι αντιληπτικοί μηχανισμοί πρόσληψης του χώρου, σε σχέση με τη μνήμη, τη γνώση και τα συναισθήματα. Τέλος προσεγγίζεται το ζήτημα του χώρου και της παραγωγής της εικόνας του, αναφορικά με τη δημιουργικότητα, την έμπνευση, τη φαντασία και το μύθο, δίνοντας έμφαση στη σημερινή εποχή των συνεχών μεταβολών και εναλλαγών, των media, της εικονικής πραγματικότητας, του διαδικτύου και της παγκοσμιοποίησης.
ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Η δημιουργία λειτουργικών, αισθητικών και νοηματικών χώρων μέσα από τη συνειδητοποίηση ότι:
- Ο χώρος διαθέτει τη δική του γλώσσα και τα ιδιαίτερα εσωτερικά του τοπία που είναι αλληλένδετα με τις ψυχολογικές καταστάσεις των ατόμων που τον δημιουργούν και που τον βιώνουν.
- Ο σχεδιασμός του χώρου εμπεριέχει τη μεταγραφή ψυχολογικών εμβιώσεων σε αρχιτεκτονικούς όρους.
ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
- Γραπτό διαγώνισμα κατά την εξεταστική περίοδο.
- Μια ερευνητική εργασία και απαλλαγή από το διαγώνισμα. Προϋπόθεση, η παρακολούθηση των μαθημάτων και διορθώσεις-κατευθύνσεις από τη διδάσκουσα.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ελληνική:
- ΒΑΚΑΛΟ Ε-Γ., Οπτική σύνταξη: Λειτουργία και παραγωγή μορφών, Νεφέλη, Αθήνα 1988
- ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ Μ., Λακάν και Λέβι-Στρώς ή Η επιστροφή στον Φρόυντ, Πλέθρον, Αθήνα 2007
- ΚΟΝΤΑΡΑΤΟΣ Σ., Η εμπειρία του αρχιτεκτονημένου χώρου και το σωματικό σχήμα, Καστανιώτης, Αθήνα1983
- ΚΩΤΣΗ Α., Ο μύθος του τόπου-χώρος και μύθος, κεφ. 6, εις Η φυσιογνωμία της ελληνικής πόλης, συλλογικό, επιμέλεια Ι. Στεφάνου, Αθήνα, ΕΜΠ & ΥΠΕΧΩΔΕ, 2000
- ΚΩΤΣΗ Α., Πόλη-Σώμα και Περιβάλλον, Διεθνές συνέδριο SBO8MED, Αθήνα, 2008, δημοσίευση στις Επιστημονικές αναφορές Cosmos του Υπουργείου Παιδείας, http://www.srcosmos.gr, (ως Kotsi A),
- ΜΑΝΤΟΓΛΟΥ Α., Κοινωνική μνήμη-κοινωνική λήθη: έκδηλες και λανθάνουσες μορφές κοινωνικής σκέψης, Αθήνα, Πεδίο 2010
- ΜΙΡΑΣΓΕΖΗ ΑΘ., Η αισθητική μετά τον Nietzsche, Ευρυδίκη, Αθήνα 2004
- ΠΟΥΡΚΟΣ Μ., Ενσώματος Νους, Πλαισιοθετημένη Γνώση και Εκπαίδευση, Διεπιστημονικές Προσεγγίσεις, Αθήνα, Gutenberg 2008
- ΣΙΔΕΡΗΣ Ν., Αρχιτεκτονική και ψυχανάλυση: Φαντασίωση και Κατασκευή, Futura, Αθήνα 2006
- ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ Σ., επιμέλεια, Μνήμη και εμπειρία του χώρου, Αθήνα, Αλεξάνδρεια 2006
- ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΙΟΥΛΙΑ-ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΙΩΣΗΦ, Περιγραφή της εικόνας της πόλης-Τα περιγράμματα: βασικά στοιχεία προσδιορισμού της φυσιογνωμίας των τόπων, Πανεπιστημιακές εκδόσεις Ε.Μ.Π. 1999
Ξενόγλωσση:
- ARNHEIM R., Η δυναμική της αρχιτεκτονικής μορφής, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2003
- ARNHEIM R., Οπτική Σκέψη, University Studio Press, 2007
- ARNHEIM R., Τέχνη και Οπτική Αντίληψη, Θεμέλιο, Αθήνα 2004
- ARNHEIM R., The Power of the Center, Univ. of California Press Ltd, London 1988
- BACHELARD G., Η ποιητική του χώρου, Ι. Χατζηνικολή, Αθήνα 1982
- CANTER D., Ψυχολογία και αρχιτεκτονική, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1990
- DE BOTTON A., Η αρχιτεκτονική της ευτυχίας, Πατάκης, Αθήνα 2009 (5η έκδοση)
- DELEUZE G., Η Πτύχωση: Ο Λαϊμπνιτς και το Μπαρόκ, Αθήνα, Πλέθρον, 2006
- DETREZ C., La construction sociale du corps, Seuil, Paris 2002
- DONNADIEU B., L’apprentissage du regard, editions de la Villette, Paris 2002
- GARDNER H., H θεωρία των πολλαπλών τύπων νοημοσύνης, Μαραθία, Αθήνα 2010, (τίτλος πρωτοτύπου: Frames of mind)
- HALL E., La dimension cachee, Seuil, Paris 1984. (τίτλος πρωτοτύπου: The Hidden Dimension)
- HALL E., Le langage silencieux, Seuil, Paris 1984. (τίτλος πρωτοτύπου: The silent language)
- JUNG CARL, Εισαγωγή στη Ψυχολογία, Ιάμβλιχος, Αθήνα 2007
- JUNG CARL, Ο άνθρωπος και τα σύμβολά του, Αρσενίδη, Αθήνα
- LEDRUT R., La forme et le sens dans la societe, Librairie des Meridiens, Paris 1984
- MORIN ED., Η ΜΕΘΟΔΟΣ, 3.Η γνώση της γνώσης, Εικοστός πρώτος, Αθήνα 2001
- OLIVERIO A., Η καταγωγή της έμπνευσης. Δημιουργικότητα και ευφυΐα στην εποχή της αποσπασματικής σκέψης, Lector ΕΠΕ, Αθήνα 2009
- SAUVAGEOT ANNE, L’epreuve des sens, PUF, Paris 2003
- ΦΟΥΛΕΡ ΠΗΤΕΡ, Τέχνη και ψυχανάλυση, Νεφέλη, Αθήνα 1988
- ΦΡΟΥΝΤ ΣΙΓΚΜΟΥΝΤ, Το ανοίκειο, Πλέθρον, Αθήνα 2009
Δικτυακοί τόποι:
http://www.openarchives.gr Μηχανή αναζήτησης ελληνικών ψηφιακών βιβλιοθηκών
http://www.srcosmos.gr Επιστημονικές αναφορές Cosmos του Υπουργείου Παιδείας
http://www.unioncatalog.gr/ucportal/ Συλλογικός Κατάλογος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών
http://www.worldcat.org Η βιβλιοθήκη WorldCat είναι το μεγαλύτερο δίκτυο βιβλιοθηκών στον κόσµο
http://www.ekt.gr ΕΚΤ (Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης) διαθέτει βάσεις δεδομένων στις οποίες μπορείτε να βρείτε πλήρες κείμενο
http://books.google.com/ Περιλαμβάνει ψηφιακά βιβλία
Εργασία για τη θεωρία (για βαθμό προόδου)
ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ
- Χώρος – Χρόνος - Τόπος (δομημένος και αδόμητος). Συγκρότηση του Τόπου (υλικά και άυλα στοιχεία). Παραδείγματα σε χώρους. Τοπίο (αντιληπτική εικόνα του τόπου) – Φυσιογνωμία – Χαρακτήρας - Ταυτότητα των τόπων - Φέρουσα ικανότητα. Σχεδιασμός του χώρου
- Άτομο, αντιληπτική διαδικασία, μηχανισμοί αντίληψης του χώρου (Gestalt, Stevens…). Ρόλος του σώματος, του συναισθήματος και της κίνησης στην αντίληψη του χώρου. Μνήμη και παρελθόν.
- Συγκρότηση του Χώρου, στοιχεία του δομημένου χώρου, Οργάνωσή του. Ανάλυση των στοιχείων της οργάνωσής του και η σημασία τους.
- Στοιχεία της οργάνωσής του, υλικά, φως και χρώμα.
- Ιδιότητες, ποιότητες, ρόλος, αισθητηριακές εμπειρίες, ψυχομετρικά μεγέθη.
- Συντακτικό του Χώρου και η αντίληψή μας για το χώρο. Ανάλυση των στοιχείων και του τρόπου σύνταξής τους που καθορίζουν την αντίληψή μας.
- Μορφή του Χώρου, μορφογενετική διαδικασία, εντυπώσεις, ψυχικές εικόνες, σύμβολα και αρχέτυπα.
- Σύνθεση, περιεχόμενο, διάκοσμος, λειτουργία και μορφή, ιδέες και σχήματα.
- Μοντέρνο- Μεταμοντέρνο-Αποδόμηση και η έκφραση του ψυχικού.
- Χώρος - Χρόνος στην ηλεκτρονική εποχή, την εποχή της εικόνας και του διαδικτύου.
- Παρουσιάσεις εργασιών/παραδειγμάτων. Συζήτηση
- Χώρος και συμπεριφορά. Προβληματισμοί του συνθέτη του χώρου. Φαντασία και δημιουργικότητα.
- Το ζήτημα της καινοτομίας, της πρόκλησης, του οικείου, του ανοίκειου, της γοητείας και του εφήμερου στο σχεδιασμό.
|
| Ημερομηνία Δημιουργίας : 29/11/2011 |
|
